Ontstaan van spataders
De diepe aders zijn de belangrijkste aders in de benen. Ze bevinden zich onder het peesblad (omhulsel van de spieren in het been), tussen de spieren en naast de slagaders. Diepe aders hebben een aantal kleppen die ervoor zorgen dat het bloed in één richting stroomt, namelijk van beneden naar boven, naar het hart en tegen de zwaartekracht in.
Figuur: oppervlakkige en diepe aders. Ze worden gescheiden door een peesblad.
De diepe aders worden omgeven door de spieren. Als deze spieren opgespannen worden, drukken ze de diepe aders dicht. Dit werkt als een pomp. De belangrijkste spierpomp wordt gevormd door de kuitspieren, die werken bij het stappen. Deze kuitspierpomp wordt soms het tweede hart genoemd.
Figuur: bij het stappen duwen de kuitspieren de diepe ader leeg. Dit is de kuitspierpomp.
- De vena safena magna: deze loopt vanaf de binnenzijde van de enkel over de binnenkant van de knie, over de dij tot aan de lies. Daar maakt hij verbinding met de diepe ader.
- De vena safena parva: deze loopt vanaf de buitenzijde van de enkel, over de kuit naar de knieholte. Daar maakt hij verbinding met de diepe ader.
- De vena safena accessoria anterior: draineert het bloed vanuit de voorzijde van de dij en komt samen met de vena safena magna ter hoogte van de lies. Daar maakt ze, samen met nog andere aders, verbinding met de diepe ader. Deze samenvloeiing van meerdere oppervlakkige aders heet ook de ‘cross’ of spinnenkop.
Spataders zijn niet te verwarren met penseelvaatjes. De veelvoorkomende blauwe of rode adertjes in de huid, ook penseelvaatjes genoemd, zijn een teken van aantasting van de aders, maar zijn niet hetzelfde als spataders. Penseelvaatjes kunnen esthetisch storend zijn, maar geven weinig problemen. Deze penseelvaatjes kunnen behandeld worden met sclerotherapie of met oppervlakkige laserbehandeling.
Wel kunnen ze soms ontstaan secundair aan onderliggende spataders, maar zeker niet altijd. In veel gevallen zijn ze een uitsluitend cosmetisch probleem.
Figuur: oppervlakkige penseelvaatjes.