Lymfoedeem

We maken een onderscheid tussen primair of secundair lymfoedeem. 
Primair lymfoedeem wijst op een aangeboren verstoring van lymfestelsel. 
Over secundair lymfoedeem wordt gesproken als er een verworven verstoring is van het lymfestelsel, door bijvoorbeeld chirurgie of radiotherapie ter behandeling van kanker, door trauma, door infectie, …

De eerste symptomen van lymfoedeem zijn:

1. Uitwendig;

• Zwelling, vaak asymmetrisch;
• Pitting (je kan er een putje in duwen);
• Hand of voet is ook gezwollen;
• Huidverkleuringen;
• Huidafwijkingen en een verhoogde kans op infecties (wondroos);
• Huidplooien;
• Zichtbare print van kledij in de huid.

2. Klachten die patiënten aanvoelen:

• Vermoeid gevoel of zwaartegevoel;
• Tintelingen of naaldenprikken;
• Pijn;
• Spannen van de huid;
• Soms verdoofd aanvoelen van het lidmaat.

    
Deze zwelling kan op verschillende plaatsen in het lichaam ontstaan. Dit is afhankelijk van welke lymfeklieren of lymfevaten minder goed werken.

Foto's: voorbeelden van lymfoedeem

Wanneer een lymfoedeem optreedt, wordt een anamnese meestal gecombineerd met een klinisch onderzoek. 

Anamnese

Aan de hand van enkele gerichte vragen en een goed gesprek, zal de arts samen met jou je medische voorgeschiedenis in kaart brengen. Deze kan belangrijke aanwijzingen bevatten voor de verdere aanpak van het lymfoedeem. 

Duplexonderzoek

Hiermee wordt echografisch de doorstroming in de aders in beeld gebracht. Lymfevaten zijn echografisch niet te zien. Dit gebeurt tijdens de eerste consultatie.

Volumemeting van het lidmaat 

Dit kan verricht worden op de dienst kinesitherapie. Hiermee wordt ook het volume van de zwelling in kaart gebracht. 

NMR, CT

Deze scans worden aangevraagd indien er ook andere oorzaken van het oedeem mogelijk zijn: bijvoorbeeld veneuze obstructie in het kleine bekken.

Lymfoscintigrafie

Om de functionering van het lymfestelsel te onderzoeken. De resultaten daarvan zijn ook belangrijk bij de aanvraag van kinesitherapie.

Lymfefluoroscoop

Hierbij krijg je een fluorescente stof onderhuids ingespoten. Met behulp van een camera kan het oppervlakkig lymfesysteem in kaart worden gebracht. Dit onderzoek vindt ook plaats tijdens de consultatie bij vaatheelkunde.

Afbeelding: lymfefluoroscoop en de ouput ervan voor de chirurg

Er bestaat geen eenduidige behandeling voor lymfoedeem. Het is vooral een symptoombehandeling.

Dr. Van den Bussche kiest samen met jou en de kinesist de beste oplossing. Vaak wordt gestart met manuele lymfedrainage om het lymfetransport te verbeteren door middel van handbewegingen. Dat gebeurt meestal in combinatie met een compressietherapie met behulp van zwachtels of een elastische compressiekous. Daarnaast is het ook aangeraden om veel te bewegen. 

Indien er een duidelijke verbetering vastgesteld wordt dankzij de manuele lymfedrainage, dan komt de patiënt in aanmerking voor verder nazicht met de lymfefluoroscoop, met het oog op een heelkundige ingreep.