Bekkenbodempathologie

De bekkenbodem is een spiergroep bestaande uit drie spierlagen met verschillende peesbladen die de onderzijde van de buikholte afsluit tussen het staartbeen en het schaambeen. 

Bekkenbodem

De bekkenbodemspieren geven steun aan de blaas gelegen in het voorste compartiment, aan de endeldarm (het achterste compartiment) en bij vrouwen aan de baarmoeder met de vagina (middelste compartiment). 

Acute beschadiging door trauma, een bevalling en/of chronische oorzaken kunnen disfunctioneren van blaas of aars, verzwakking met uitstulping of incontinentie voor stoelgang of urine geven.

Rectocoele

Rectocoele

Een rectocoele is een uitstulping van de voorwand van de endeldarm naar de achterwand van de vagina toe. Een rectocoele ontstaat door een combinatie van een bekkenbodemverzwakking en een zwakte van het weefsel tussen endeldarm en vagina (het rectovaginaal septum).

Deze uitstulping ontstaat door: 

  • trauma;
  • vroegere heelkunde;
  • zware bevalling(en);
  • overmatig chronisch persen bij stoelgang maken;
  • ...

Symptomen

Een kleine rectocoele kan asymptomatisch zijn. Wordt deze groter? Dan kan er sprake zijn van: 

  • Vaginale klachten: zwelling, ‘bolgevoel’, irritatie of pijn/bloeding bij gemeenschap);
  • Rectale klachten: moeilijke uitdrijving, gevoel van onvolledige ontlasting.

Diagnose

Een rectocoele wordt in eerste plaats klinisch vastgesteld. Om de uitgebreidheid en geassocieerde aandoeningen (zoals cystocoele, enterocoele…) te kunnen beoordelen, is radiologische beeldvorming (RX/NMR defaecografie) waarbij contraststof in blaas, vagina, dunne darm en endeldarm worden gebracht, onontbeerlijk.

Indien een rectocoele ernstige of invaliderende klachten geeft, is heelkundig herstel mogelijk waarbij het vaak een deelprobleem vormt van een veralgemeende bekkenbodemzwakte. Daarom wordt ook de gynaecoloog, een uroloog of een fysiotherapeut in de behandeling betrokken.

Invaginatie (intussusceptie)

Wanneer een deel van de darm in het daaropvolgend deel van de darm schuift, spreken we van een invaginatie. Is het de endeldarm die in elkaar schuift, dan is er sprake van een rectorectale invaginatie.  

Een heelkundige ingreep is aangewezen wanneer er klachten optreden die het dagdagelijks leven beïnvloeden. Hier kan gekozen worden voor een transanale of transabdominale benadering, maar dat wordt steeds met de betrokken artsen overlegd en besproken. 

Totale rectale prolaps

Totale rectale prolaps

Een rectale prolaps is een uitstulping van de endeldarm (rectum) via de anus. Bij een totale rectale prolaps keert de endeldarm zich binnenstebuiten zodat het endeldarmslijmvlies buiten de aars zichtbaar wordt.

Oorzaken

Een rectale prolaps kan ontstaan door meerdere factoren

  • Genetische aanleg; 
  • Bekkenbodemzwakte;
  • Veroudering;
  • Psychische stoornissen;
  • … 

Klinische diagnose

In eerste instantie zal er een klinisch onderzoek plaatsvinden. Omdat in de meeste gevallen ook de sluitspier schade heeft opgelopen, zijn bijkomende onderzoeken aangewezen We hebben het dan onder andere over: 

  • anale endoechografie
  • radiologie (RX/NMR defaecografie);
  • anorectale drukmeting (anale manometrie);  
  • zenuwgeleidinginvestigatie (EMG). 

Faecale incontinentie

Faecale incontinentie

Bij ontlastingsincontinentie of faecale incontinentie is er verlies van stoelgang of gas dat herhaaldelijk gedurende een langere tijd optreedt. 

Oorzaken incontinentie

Aan de basis liggen altijd meerdere factoren, waarvan 

  • bekkenbodemverzwakking, 
  • (traumatische) sluitspierdefecten, 
  • veroudering, 
  • inflammatoire darmziekten
  • en neurologische letsels 

de belangrijkste zijn. 

Diagnose stellen om behandeling te bepalen

Omdat faecale incontinentie vaak een meer complex probleem is, zijn er meerdere diagnostische onderzoeken nodig om tot een juiste behandeling te komen: 

  • endoscopische beeldvorming (rectoscopie,coloscopie);
  • radiologische onderzoeken (RX/NMR) van het bekken; 
  • echografie van de sluitspier (echoendo);
  • anale drukmeting (manometrie); 
  • zenuwgeleidingsinvestigatie (EMG). 

Welke diagnose aangewezen is, zal in overleg beslist worden aan de hand van de onderzoeksresultaten. 

Bekijk meer informatie over de mogelijke behandelingen